Η εκλογή του 45ου Προέδρου των Η.Π.Α. φαίνεται, ήδη, να αλλάζει τα μέχρι τώρα δεδομένα. Οι αλλαγές που «υπόσχεται» να φέρει ο Τραμπ είναι ριζικές και ήδη υπεραρκετές. Από τις πρώτες κιόλας ημέρες μετά την ορκωμοσία του προέβη σε υπογραφές διαταγμάτων και απαγορεύσεις. Πολλές φωνές σε ολόκληρη την υφήλιο εκφράζουν την ανησυχία τους για τις παράδοξες τακτικές που ασπάζεται ο νέος πρόεδρος...
Η ανέγερση τείχους στα σύνορα Η.Π.Α. - Μεξικό απειλεί να διαταράξει την ισορροπία των σχέσεων μεταξύ των δύο αυτών χωρών. Η αναμενόμενη άρνηση των Μεξικανών να επωμιστούν το κόστος δεν πτόησε τον Τραμπ, ο οποίος, ως απάντηση, αποφάσισε να επιβάλει φόρο 20% σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από το Μεξικό για τις Η.Π.Α. Επιπλέον, αλλάζει τους εμπορικούς όρους της NAFTA και συγκαλεί σε διαπραγματεύσεις τις χώρες που συμμετέχουν στο Σύμφωνο Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής. Τι θα συμβεί από δω και πέρα; Πόση ελευθερία άραγε θα επιτρέπει ο Τραμπ; Ποια όρια θα θέσει στην ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων και προϊόντων;
Και όταν μιλάμε για ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων δεν εννοούμε μόνο τους περιορισμούς του Μεξικό, αλλά και την πρόσφατη απαγόρευση εισόδου μουσουλμάνων πολιτών, κατόχων πράσινης κάρτας. Ήδη μετά την υπογραφή του νέου διατάγματος, η Google ανακαλεί το προσωπικό της στις Η.Π.Α. Το Ιράν απειλεί να κλείσει τα σύνορα για τους Αμερικανούς πολίτες. Είναι, επίσης, τραγικό ότι και ο ίδιος ο ιδρυτής του “facebook”, Ζακερμπεργκ, εξέφρασε ανησυχίες, καθότι είναι γιος μεταναστών. Στο όνομα της προστασίας από τους ισλαμιστές τρομοκράτες καταπατώνται θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Και όχι μόνο καταπατώνται, αλλά παράλληλα επιβάλλονται και βασανιστήρια. Ο εικονικός πνιγμός, ως τρόπος ανάκρισης, θα επανέλθει με τις οργανώσεις προάσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων να ωρύονται. Ο Ο.Η.Ε. θεωρώντας παράνομα τα βασανιστήρια αυτά εξαπολύει σκληρή επίθεση εναντίον του Τραμπ, ο οποίος ατάραχα δηλώνει πως θα αναθεωρήσει τη συνεισφορά του στον Ο.Η.Ε., τη στιγμή που η Αμερική συνεισφέρει το μεγαλύτερο ποσοστό χρηματοδότησης στον Παγκόσμιο αυτό Οργανισμό.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν κάνει πίσω στη μεταναστευτική πολιτική που ασκεί και συνεχίζει να υπεραμύνεται αυτής. Μάλιστα, σε συνέντευξη που έδωσε στο Λευκό Οίκο, υποστήριξε πως η πολιτική αυτή είναι βασισμένη στην «κοινή λογική» και πως δεν μπορεί η χώρα να επιτρέψει την είσοδο στους λάθος ανθρώπους.
Αυτές οι δηλώσεις δείχνουν την επιμονή του προέδρου Τραμπ στο συγκεκριμένο θέμα μεταναστευτικής πολιτικής, παρόλο που ο δικαστής του Σιάλτ, Τζέιμς Ρόμπαρτ, ανέστειλε προσωρινά το διάταγμα Τραμπ, το οποίο απαγόρευε την είσοδο υπηκόων αρκετών μουσουλμανικών χωρών στις Η.Π.Α. Η απόφαση αυτή επικυρώθηκε από το Ομοσπονδιακό Εφετείο του Σαν Φρανσίσκο.
Και επί τη ευκαιρία, αναρωτιέται κανείς, πόσο δίκαιο είναι να θεσπίζονται νόμοι κατά των αμβλώσεων; Έχουν δοθεί άπειροι αγώνες για την κατάκτηση του δικαιώματος αυτού. «My body, my right, my choice» φώναζαν οι γυναίκες στα φεμινιστικά κινήματα. Ήθελαν το δικαίωμα να ανήκουν σ'αυτές τις ίδιες και σε κανέναν άλλον. Απαίτησαν το δικαίωμα να χειρίζονται όπως θέλουν το σώμα τους. Θα επανέλθουμε στις εποχές που οι αμβλώσεις γίνονταν κρυφά κάτω από άθλιες συνθήκες υγιεινής; Το 13% της μητρικής θνησιμότητας οφείλεται στις αμβλώσεις από μη εξειδικευμένο προσωπικό. Μάλιστα απαγόρευσε τη χρηματοδότηση οργανώσεων που βοηθούν στην ενημέρωση και την πρόληψη τέτοιων θλιβερών καταστάσεων. Τελικά, κάτι που θεωρούμε δεδομένο μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξει. Κανένας νόμος δε μένει για πάντα.
Τα μέτωπα που έχει ανοίξει ο Τραμπ είναι πολλά. Στις σχέσεις του με την Ευρώπη, εξέφρασε ιδιαίτερη χαρά για το Brexit. Η Βρετανία θα αποκτήσει δική της ταυτότητα, δήλωσε. Μήπως ο κ. Τραμπ κατά βάθος χαίρεται για την ανισορροπία δυνάμεων που θα προκληθεί στην ΕΕ; Η Βρετανία χαλιναγωγούσε την επεκτατική και επιθετική Γερμανία. Ήταν ένα αντίβαρο στη σκληρή πολιτική της. Τώρα οι ισορροπίες είναι λεπτές. Μπορεί σιγά σιγά σαν παιχνίδι ντόμινο να αρχίσουν κι άλλες χώρες να ακολουθούν το παράδειγμα της Βρετανίας. Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι πλέον ένα μακρινό όνειρο και αυτό προκαλεί ιδιαίτερη χαρά στην Αμερική. Μια πολιτική ένωση της Ευρώπης θα την καθιστούσε ισάξιο αντίπαλο της Αμερικής και ίσως απειλή. Ευτυχώς για τον Τραμπ, ο κίνδυνος αυτός εξαλείφθηκε από μόνος του με το δημοψήφισμα στη Βρετανία να τάσσεται υπέρ του Brexit.
Δεδομένο είναι πως διανύουμε εποχές αβεβαιότητας και αστάθειας της ΕΕ και ειδικά με την κ. Μερκελ να προτείνει την “Ευρώπη των δύο ταχυτήτων” και να παραδέχεται πως «Έχουμε βεβαίως αυτή την στιγμή στην Ευρωζώνη ένα πρόβλημα με την αξία του ευρώ». Πέραν τούτου όμως, είναι και αμφίβολη η στάση που θα κρατήσει η Αμερική απέναντι στην Ελλάδα και το πώς η χώρα μας θα επηρεαστεί από αυτή την όποια στάση. Από την μία είναι το ΔΝΤ και το τι θα αποφασιστεί για τη συμβολή του στο πρόγραμμα και από την άλλη το ΝΑΤΟ, για το οποίο ο κ. Τραμπ έχει δηλώσει και προεκλογικά πως αν εκλεγεί, θα εξετάσει το ενδεχόμενο οι Η.Π.Α. να προσφέρουν βοήθεια μόνο εφόσον το κράτος που δέχεται επίθεση «έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του απέναντι στις ΗΠΑ».
Ο φόβος είναι παρών και απ’ ότι φαίνεται οι παίκτες του διεθνούς συστήματος δεν είναι πάντα ορθολογικοί. Ένα είναι σίγουρο, πως η Ελλάδα θα επηρεαστεί όπως και να έχει. Μένει να μάθουμε το πόσο.
Σοφία Κατσίγιαννη
Νομικός
Υπ. Διδάκτωρ Νομικής Αθηνών
